Tháng Bảy hạ vàng gió lùa nắng đổ
Bóng ai in trên mấy dặm nẻo về
Con đường quen thuộc bỗng dài lê thê
Cho bàn tay nắm hư không trống trải.
Tháng Bảy năm này nắng có đầy vơi?
Mà sao lòng bâng khuâng nhớ mùa cũ
Hạ vẫn vàng, nắng vẫn hoài ấp ủ
Sao bóng chiều trong gió hiện gầy hao.
Ôi tháng Bảy! Đợi chờ đến tháng mấy?
Nắng nghiêng nghiêng cho gió thổi qua rào
Chút tự tình theo gió cuốn lên cao
Cùng trăng sao hoà vào trong vũ trụ!
22/8/2024
Một trong những đặc điểm nổi bật của Phật Giáo Đại Thừa là nhấn mạnh việc thực hành tâm từ bi và hành động vì lợi ích không chỉ cho bản thân hay một vài cá nhân mà cho tất cả chúng sinh. Trên tinh thần đó, các cao tăng Đại Thừa đã xây dựng nên một nghi thức tiến thí thực phẩm cho các cô hồn ngạ quỷ, gọi nôm na là cúng thí thực.
Đây là nghi thức cúng dường hay bố thí thực phẩm cho những chúng sinh ở cõi Ngạ Quỷ đang chịu đói khát hay các âm linh không nơi thờ tự. Tuy vậy, ý nghĩa chính của pháp hành này không dừng lại ở việc ban bố thực phẩm mà nhằm truyền đạt Phật Pháp cho các chúng sinh đang bị nghiệp lực trói buộc, giúp họ giải thoát khỏi khổ đau. Nhờ nghe pháp và trưởng dưỡng tâm từ bi hỷ xả, các chúng sinh đang đau khổ sẽ xả bỏ được đời sống đau khổ hiện tại và tái sinh vào cảnh giới tốt lành hơn.
Nghe chuông cửa Thiền
Thái Hư Đại Sư
Thanh Hòa dịch
Cửa thiền mấy dặm tùng xanh
Chùa xa lãng đãng vô ngần khói sương
Chỉ có tiếng chuông tỏ tường
Xa xa vọng lại dẫn đường khách đi.
松徑聞鐘
禪關五里植青松，
遠寺朦朧薄霧封；
獨有耳根無隔閡，
又聞送到一聲鐘。
Sông sâu đò vắng khó về
nên chưa biết mẹ bây giờ khỏe không?
nhớ mẹ đêm khóc giọt lòng
chỉ e mẹ nhớ con giòng lệ mưa.
—-Thanh Hòa dịch thơ của Nghê Thụy Tuyền, Vu Lan 2022
河广难航莫我过
未知安否近如何
暗中时滴思亲泪
只恐思儿泪更多。
—-倪瑞璿
Hà quảng nan hàng mạc ngã qua,
Vị tri an phủ cận như hà.
Ám trung thời đích tư thân lệ,
Chỉ khủng tư nhi lệ cánh đa!
—Nghê Thụy Tuyền
Trong đời sống hàng ngày, chúng ta thường nhận thức không-thời gian như những sự vật hiện tượng có thật (thực thể). Dựa trên nhận thức đó, Nhất Thiết Hữu Bộ—một trường phái Phật Giáo thời kỳ đầu—chủ trương thời gian thực sự tồn tại qua ba thời quá khứ, hiện tại và vị lai (tam thế thật hữu). Cũng như thế, trong Vật lý học cổ điển, không-thời gian cũng được xem là những định tính của thực tại.
Tuy nhiên, khi đi sâu vào chiêm nghiệm thực tại bằng trí tuệ vô phân biệt, Phật Giáo Đại Thừa thấy rằng vạn vật liên quan mật thiết với nhau. Thế giới không còn là những cá thể riêng lẻ rời rạc mà là một thể dung nhiếp thống nhất. Không-thời gian do đó chỉ là những khái niệm mang tính quy ước không có thực thể. Để diễn bày cảnh giới này, Phật Giáo Đại Thừa nhiều khi phải phá vỡ những khái niệm khuôn mẫu mà dùng đến những hình thức phủ định. Không-thời gian vì thế trở thành phi không-thời gian. Bồ tát Long Thọ từng nói:
“Nhân sự hữu mà có thời gian, vậy lìa sự hữu thì làm sao có thời gian?
Không có sự hữu nào tồn tại, vậy từ đâu mà có thời gian?”[1]
- dịch thơ lục bát từ bài thơ Du tử ngâm của Mạnh Giao
Mẹ già nắn nót đường kim
May con chiếc áo ấm tình phong sương
Ra đi áo gửi dặm trường
Ngày về hẹn ước nẻo đường xa xăm.
Tấc lòng cỏ biếc bao lăm
Sánh sao vẻ đẹp xuân trăm nắng vàng!
-Đà Nẵng, Mùa Vu lan 2021 (8 August 2021).
遊子吟
孟郊
慈母手中線
遊子身上衣
臨行密密縫
意恐遲遲歸
誰言寸草心
報得三春暉.
Âm Hán Việt:
DU TỬ NGÂM
Mạnh Giao
Từ mẫu thủ trung tuyến,
Du tử thân thượng y;
Lâm hành mật mật phùng,
Ý khủng trì trì quy.
Thùy ngôn thốn thảo tâm,
Báo đắc tam xuân huy.
